www.balet.pl Strona Główna www.balet.pl
forum miłośników tańca

FAQFAQ  SzukajSzukaj  UżytkownicyUżytkownicy  GrupyGrupy
RejestracjaRejestracja  ZalogujZaloguj

Poprzedni temat «» Następny temat
COPPELIA
Autor Wiadomość
forum.balet.pl
ADMINISTRATOR


Posty: 107
Wysłany: Nie Maj 21, 2006 4:08 pm   COPPELIA

Krótko o Coppelii…

Coppelia powstała w 2. połowie XIX wieku- okresie upadku sztuki baletowej na zachodzie Europy. Był to czas wielkich divertissements, których celem były popisy wirtuozowskie tancerzy.

Jaśniejszą pozycję na tle ogólnie niskiego poziomu baletu tego okresu stanowią dzieła jednego z przedstawicieli opery francuskiej tego okresu, Leo Delibes’a (1836-1891), ucznia A.Adama. Wprowadził on do muzyki baletowej pierwiastki lirycznej melodyjności, barwną instrumentalizację, wdzięk i finezję. Jego drugi balet (pierwszym był „Źródło, czyli Naila”) Coppelia na stałe zapisał się w światowym repertuarze. Naiwna i bezpretensjonalna, pełna wdzięku treść Coppelii, zaczerpnięta z bajek E.T.A.Hoffmanna, jest satyrą na rozpowszechnione w XIX w. marzenia o ożywieniu lalek życiem ludzkim. Treść baletu zamyka się w dwóch aktach, skonstruowanych na zasadzie ballet d’action, trzeci zaś jest jakby oddzielnym divertissement, dającym pole do popisów wirtuozowskich (obecnie wystawiana jest przeważnie w dwuaktowej wersji). Trwałą swą pozycję Coppelia zawdzięcza nie tylko interesującej akcji, lecz przede wszystkim dobrej muzyce, melodyjnej, dobrze przystosowanej do tańca (z zachowaniem wszakże budowy „numerowej”).




Coppelia czyli Dziewczyna o szklanych oczach (Coppélia ou la fille aux yeux d’email)

Balet komiczny w 2 aktach, 3 obrazach
Libretto: Charles Nuitteŗ i Arthur Saint-Léon (wg nowel E.T.A. Hoffmanna “Der Sandmann” i “Die Automaten”)
Muzyka: Léo Delibes
Choreografia: Arthur Saint- Léon (José Mendel)
Scenografia: Charles-Antoine Ambon, Edouard Despléchin i Jean-Baptiste Lavastre (dekoracje), Paul Lormier (kostiumy)

Prapremiera: Paryż 25 maja 1870, Théâtre Impérial de l’Opéra
Premiera polska: Warszawa 7 grudnia 1882, Teatr Wielki

Osoby: Swanilda, Franz (narzeczony Swanildy), dr Coppelius; Burmistrz, Właściciel dworu, przyjaciółki Swanildy, lalki, dziewczęta, chłopcy, wieśniacy

Akcja rozgrywa się w małym miasteczku w Galicji w połowie XIX w.

Akt I. Plac w miasteczku. W oknie domku Coppeliusa siedzi nieruchomo piękna dziewczyna z książką w ręku; uchodzi ona za jego córkę Coppelię. Tajemnicza dziewczyna wzbudza niepokój niepokój sercu Swanildy, która zauważyła, że jej narzeczony Franz interesuje się nieznajomą. Daremnie Swanilda stara się oderwać piękną dziewczynę od książki i zwrócić na siebie jje uwagę (walc Swanildy). Gdy nadchodzi Franz, Swanilda chowa się, by obserwować go z ukrycia. Franz zaleca się do Coppelii, która niespodziewanie odpowiada mu skinieniem głowy, po czym Coppelius natychmiast zamyka okno. Teraz Swanilda ma już dowód niewierności ukochanego. Sprzeczkę narzeczonych przerywa nadejście młodzieży i wesoły taniec (mazurek). Po chwili zjawia się Burmistrz i ogłasza, że nazajutrz odbędzie się poświęcenie nowego dzwonu. Z tej okazji właściciel dworu ofiaruje posag tym dziewczętom, których ślub odbędzie się tego dnia. Swanilda wróży sobie z kłosa żyta, czy Franz ją kocha, a gdy wróżba wypada niepomyślnie, z udaną obojętnością przyłącza się do tańczących przyjaciółek (taniec słowiański, czardasz). Zapada wieczór, wszyscy się rozchodzą. Z domku ostrożnie wychodzi Coppelius, starannie zamykająć drzwi na klucz. Nagle opada go gromada chłopców; broniąc się przed nimi, stary dziwak gubi klucz i nie zauważywszy tego, odchodzi. Widziała to jednak Swanilda. Podnosi klucz i wraz z kilkoma przyjaciółkami wkrada się do domu Coppeliusa. Nadchodzi Franz; zaczyna wspinać się po drabinie do okna Coppelii, lecz płoszy go powrót Coppeliusa szukającego klucza. Widząc otwarte drzwi, zaniepokojony Coppelius wraca do domu, a uparty Franz znów wspina się po drabinie.

Akt II.
Obraz 1. Pracownia dr Coppeliusa; stoją tu lalki ludzkiej wielkości. Ostrożnie i nieśmiało wchodzi Swanilda z przyjaciółkami, rozglądając się dokoła. Swanilda, odsłoniwszy kotarę przy oknie, przekonuje się że Coppelia jest martwą lalką. Ośmielone dziewczęta uruchamiają mechanizmy lalek (taniec automatów). Rozbawione, nie spostrzegają powrotu Coppeliusa, który rzuca się na nie z laską. Przyjaciółki uciekają, Swanilda chowa się za kotarę. Lecz oto przez okno wkrada się nowy intruz, Franz. Ale Coppelius przyjmuje go uprzejmie i częstuje winem z dodatkiem narkotyku. Franz zasypia. Wówczas Coppelius przysuwa doń fotel z Coppelią i czyni magiczne zaklęcia, chcąc przenieść „fluidy życia” na swą ukochaną lalkę, aby stała się żywą dziewczyną. Istotnie, Coppelia zaczyna się poruszać, chodzić, a nawet tańczyć (walc lalki, bolero, gigue). Staje się jednak coraz bardziej niesforna, biega po pracowni, przewraca cenne lalki i stara się obudzić Franza. Wreszcie Coppeliusowi, który nie zorientował się, że lalką tą jest przebrana Swanilda, udaje się ją złapać i schować za kotarą. Gdy Franz budzi się, Swanilda wychodzi zza kotary. Gdzie ukazuje się łysa, brzydka w swej nagości lalka. Pogodzeni młodzi wybiegają, zostawiając pogrążonego w rozpaczy Coppeliusa.

Obraz 2. Dziedziniec przed pałacem we dworze. Odbywa się uroczyste poświęcenie dzwonu. Wśród dziewcząt odbierających posag jest i Swanilda z Franzem. Przychodzi również rozgniewany Coppelius. Swanilda pragnie wynagrodzić mu szkody w pracowni i ofiaruje swój posag. Właściciel dworu nie zgadza się na to i wręcza Coppeliusowi sakiewkę. Rozpoczyna się zabawa, wielkie divertissement „święto dzwonu”: Walc godzin, Taniec świtu, Modlitwa, Taniec żniwiarek, Wiejskie wesele, Niezgoda i Pojednanie (pas de deux Swanildy i Franza), ogólny galop.


Ciekawostki:
W trakcie wędrówki po Węgrzech kompozytor zapisywał melodie miejscowych tańców ludowych. W swoim balecie wykorzystał te zasłyszane melodie i rytmy, stąd zapewne czardasz z 1 aktu Coppelia to pierwszy balet europejski, w którym wykorzystano czardasza (narodowy taniec węgierski. Później choreografowie wprowadzali na deski teatrów wiele ludowych i tradycyjnych tańców.

Poszukiwanie odtwórczyni roli Swanildy trwało trzy lata. Giuseppina Bozzacchi, która wygrała eliminacje w roku 1869, miała wówczas 16 lat i nigdy nie występowała publicznie.

W czasach, gdy powstał ten balet, tancerze byli mało popularni, a na scenie ich rola sprowadzała się do podnoszenia kobiet. Przez wiele lat Franz był grany przez kobietę en travesti, czyli przebraną za mężczyznę (na premierze grała ją Eugenie Fiocre).

Istnienie w Coppelii motywów polskich jest wynikiem zarówno sympatii kompozytora, ożenionego z Polką, jak i związków z Polską autora noweli, Hoffmanna, który przez krótki czas sprawował funkcje urzędnicze w Poznaniu, Płocku i Warszawie.

-----------------------
pomoc w przygotowaniu: sari

Źródła:
"Przewodnik baletowy" I.Turska
"Krótki zarys historii tańca i baletu" I.Turska
"Opowieści baletowe" Barbara Newman[/u]
_________________
Forum Balet.pl
 
 
Wyświetl posty z ostatnich:   

Ten temat jest zablokowany bez możliwości zmiany postów lub pisania odpowiedzi Dodaj do serwisow: Bookmark and Share
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Dodaj temat do Ulubionych
Wersja do druku

Skocz do:  

Powered by phpBB modified by Przemo © 2003 phpBB Group
Strona wygenerowana w 0,09 sekundy. Zapytań do SQL: 12